به گزارش «کالاخبر»، در نخستین موج توسعه، کشاورزی ایران با استفاده از روش‌های سنتی و به طور عمده داد و ستد پایاپای محصولات خود فعالیت می‌کرد. اما در موج دوم توسعه، با پیشرفت و گسترش کشاورزی علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، محصولات کشاورزی ایران راه بازارهای خارجی را پیدا کرد. براین اساس بخش کشاورزی نقش و سهم قابل توجهی در تولید ناخالص داخلی و همچنین تجارت خارجی به دست آورد.
اما موج دیگری برای توسعه کشاورزی ایران آغاز شده است. این موج با استفاده از ابزارهای نوین بازار سرمایه آینده‌ای متفاوت پیش روی این صنعت قرار داده است. دوره‌ای که در آن با سرعت و دقت در داد و ستد محصولات، منطقی شدن قیمت و بازگردانده شدن سود به کشاورزان تحولی بزرگ ایجاد کرده است.
با راه اندازی بورس کالای کشاورزی ایران در اوایل دهه ۸۰ نخستین گام برای به خدمت گرفتن ابزار بازار سرمایه در راستای توسعه کشاورزی برداشته شد و هم اکنون با ورود کالاهایی نظیر گندم، دانه‌های روغنی، ذرت، زعفران، پسته، جوجه یک روزه و ... و در نوبت بودن بسیاری از محصولات دیگر، گام‌های بعدی برداشته شده است.
در واقع این موج جدید، تحول بزرگی در بخش کشاورزی ایران ایجاد خواهد کرد. چراکه با بهره‌گیری از ابزارهای نوین بازار سرمایه، معامله محصولات کشاورزی وارد اتاق شیشه‌ای و شفافی می‌شود که در آن دیگر خبری از دلال و واسطه‌ها که در موج دوم بخش اعظم دسترنج کشاورزان را به تاراج می‌بردند، نیست. سود اصلی کشت و تولید محصولات کشاورزی به تولیدکننده اصلی می‌رسد و دیگر دغدغه‌ای برای فروش آنها وجود نخواهد داشت.
این درحالی است که سال‌ها اجرای سیاست «خرید تضمینی» دولت علاوه بر نتایج مثبت اولیه اما در نگاهی واقع بینانه دارای کاستی های زیادی برای کشاورزان بوده است و درصورتی که این فرآیند به ابزارهای مالی سپرده شود، شاهد تحول بزرگی به نفع اقتصاد و کشاورزی خواهیم بود.
از گام اول تا آغاز صعود
پس از تجربه موفق بسیاری از کشورهای دنیا در بهره‌گیری از ظرفیت‌های بازار سرمایه برای توسعه بخش کشاورزی و تجارت آن، نخستین بورس کشاورزی ایران در شهریور سال ۱۳۸۳ آغاز به کار کرد. براساس تکالیفی که در برنامه‌های سوم و چهارم توسعه برعهده شورای عالی بورس گذاشته شده بود، به‌منظور گسترش بورس‌های کالایی در ابتدا بورس فلزات و سپس بورس کالای کشاورزی فعالیت خود را آغاز کردند.
هرچند بورس کالای کشاورزی در مقایسه با بورس فلزات کارنامه چندان موفقی نداشت، اما با ادغام این دو بورس و تشکیل «بورس کالای ایران» زمینه‌های موفقیت این بخش از بازار سرمایه نیز فراهم شد.
با تشکیل بورس کالا، رینگ کشاورزی با معاملاتی پراکنده و بدون استمرار محصولات مواجه می‌شد تا اینکه به تدریج، نگاه به بورس کشاورزی تغییر کرد و از سال ۱۳۹۳ شاهد تحول در این بازار بودیم. به‌این‌ترتیب، رینگی که درصد بسیار ناچیزی از ارزش کل معاملات بورس کالا را به خود اختصاص می‌داد با روند مثبت دادوستد کالاها روبه‌رو شد. در سال ۱۳۹۴ بیش از ۷۶۴ هزار تن محصول به ارزش ۹۴۰۰ میلیارد ریال در بورس کالا معامله شد. این روند در سال ۱۳۹۵ نیز ادامه یافت، به‌طوری‌که با معامله ۲ میلیون و ۵۱۰ هزار تن محصول کشاورزی به ارزش ۲۸ هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به سال ۹۴ به ترتیب ۲۲۹ درصد و ۱۹۹ درصد رشد کرد. در ادامه نیز در سال ۹۶ بیش از ۲ میلیون و ۹۶۲ هزار تن و در سال ۹۷ نیز یک میلیون و ۹۳۸هزار تن محصول کشاورزی در بورس کالا مورد معامله قرار گرفت که البته از سال گذشته شاهد ورود کالاهای کشاورزی به بازار مالی بورس کالا بوده ایم. از این رو با تغییر رویکردی که همانند تجربیات بین المللی رقم خورد، محصولاتی چون زعفران، زیره سبز و پسته در جمع معاملات گواهی سپرده کالایی و قراردادهای آتی قرار گرفتند تا مزایای این ابزارهای مالی همچون پوشش ریسک نوسانات قیمتی، کشف صحیح و روزانه قیمت ها و امکانات مناسب به کشاورزان همچون فروش و دریافت سریع پول از جمله مزایای توسعه معاملات کشاورزی در بورس کالا بوده است.
ارسال نظر